W ślad za aktualnymi doniesieniami medialnymi informujemy o obecnie trwających intensywnych pracach nad porozumieniem w sprawie wymiany danych między ZUS (Zakład Ubezpieczeń Społecznych), KAS (Krajowa Administracja Skarbowa) oraz PIP (Państwowa Inspekcja Pracy). To porozumienie jest jednym z priorytetowych kierunków reformy i efektywniejszych kontroli PIP.

Reforma ta wpisana jest w ramach Krajowego Planu Odbudowy (KPO) i powinna być wdrożona do połowy 2026 r.

W ramach KPO wpisano m.in.:

• silniejsze kompetencje PIP (możliwość przekształcania cywilnoprawnych umów
  w umowy o pracę),
• usprawnioną wymianę danych między PIP, ZUS i KAS,
• możliwość kontroli zdalnych

Najważniejsze ustalenia dotyczące ww. porozumienia:

• Negocjacje dotyczące dostępu Inspekcji Pracy do baz ZUS i KAS są na bardzo zaawansowanym etapie; zapowiedziano, że od końca sierpnia 2025 r. ma nastąpić połączenie systemów.
• Dzięki wymianie cyfrowej i automatycznej danych inspektorzy PIP będą typowali przedsiębiorców do kontroli skuteczniej, korzystając z tzw. analizy ryzyka.
• Inspektorzy będą mieli dostęp do informacji o podmiocie, np. zatrudnieniu, liczbie zgłoszonych pracowników, składkach, podatkach – jeszcze przed wizytą kontrolną.
• Umożliwi to m.in. szybsze wykrywanie szarej strefy, pracy na czarno czy fikcyjnego samozatrudnienia.
• Przewidywane są również kontrole zdalne, a inspekcja ma otrzymywać sygnały o nieprawidłowościach niemal „w czasie rzeczywistym”.
• Docelowo powstanie nowy model współpracy, pozwalający PIP na natychmiastowe reagowanie na nieprawidłowości i egzekwowanie przepisów prawa pracy.

W praktyce oznacza to, że:

• Przedsiębiorcy będą wyznaczani do kontroli według matematycznego modelu analizy ryzyka (czyli system sam wyłapie podejrzane firmy).
• Kontrole mają być szybsze, bardziej trafne i lepiej udokumentowane.
• Planowane jest także zwiększenie kar i uproszczenie procedur egzekwowania decyzji PIP.

Podsumowując:
Wymiana danych (ZUS, KAS, PIP) to rewolucyjna zmiana, która już od końca sierpnia 2025 ma pozwolić PIP działać znacznie skuteczniej – zarówno w typowaniu firm do kontroli, jak i w egzekwowaniu prawa oraz ochronie pracowników (np. szybciej weryfikując listy płac czy zgłoszenia do ubezpieczeń przed wejściem do firmy).
—
zapytaj@srw.pl / 661 614 615
ul. Karola Miarki 20, 43-190 Mikołów